Astry – kwiaty jesieni – Kwietnik Polski

Początek września i coraz częściej pojawiająca się deszczowa pogoda przygotowują nas powoli na nadejście jesieni. W czasie, w którym wiele roślin przekwita lub zaczyna przekwitać, a drzewa wydają owoce, zostaje nam na szczęście kilka bardziej wytrzymałych kwiatów, których piękno podziwiać będziemy mogli nawet do pierwszych przymrozków – jedną z takich roślin jest właśnie aster.

Rodzaj aster obejmuje – według różnych źródeł – od około 180 do 250 gatunków. O kwiatach tych pisali już ponad 2300 lat temu tacy uczeni jak Hipokrates, Arystoteles czy Pliniusz, a samo słowo ‘aster’ pochodzi od greckiego ἀστέρı (astéri) i oznacza gwiazdę – ma to związek z kształtem koszyczka kwiatowego tych roślin, które wyglądem swym przypominają gwiazdy. Warto wiedzieć, że nie wszystkie gatunki określane mianem astrów będą faktycznie do tej rodziny należeć – astry amerykańskie i aster chiński zostały bowiem zaklasyfikowane do innych rodzajów. Mimo to zwyczajowo wszystkie te gatunki nadal najczęściej określane są mianem astrów, czym będę się kierować również w swoich publikacjach dotyczących owych roślin.

Do rodziny astrowatych należą m.in. słoneczniki, cynie i kocanki

Gatunkami rodzimymi dla flory Polski są na pewno aster alpejski (rośnie u nas w Tatrach i w Pieninach), aster gawędka (występujący m.in. na Roztoczu, Wyżynie Lubelskiej czy też Pomorzu wschodnim) i aster solny (nazywany tak z uwagi na obecność w obszarach solnisk w północno-zachodniej Polsce). Oprócz tego dziko rośnie u nas jeszcze kilka gatunków astrów obcego pochodzenia, z których trzy – aster lancetowaty, aster nowobelgijski oraz ich krzyżówka aster wierzbolistny – stanowią dla nas istotne zagrożenie ze względu na swoją inwazyjność. Zostały one sprowadzone do Polski w okolicach XVIII wieku jako rośliny ozdobne, jednak szybko zaczęły przenikać do środowisk naturalnych i obecnie występują między innymi na brzegach rzek oraz innych akwenów, wysypiskach śmieci, terenach kolejowych czy nieużytkach rolnych lub poprzemysłowych, skąd wypierają inne gatunki, zagrażając tym samym bioróżnorodności na danym obszarze. Jest to kolejny przykład sytuacji, w której roślina mająca pierwotnie być uprawiana jako ozdobna, rozprzestrzeniła się w sposób niekontrolowany, stając się zagrożeniem dla innych gatunków.

Astry chińskie zaliczane są obecnie do rodzaju Callistephus, w użyciu pozostaje jednak ich nazwa zwyczajowa

Na szczęście astry, z uwagi na łatwość uprawy i długi okres kwitnienia, dają także wiele radości miłośniczkom i miłośnikom kwiatów na całym świecie, w tym oczywiście również w Polsce. W naszym kraju są one bardzo popularnymi i jednymi z najchętniej uprawianych na działkach i w przydomowych ogródkach kwiatów. O tym i o innych ciekawostkach związanych z astrami więcej opowiem Państwu w czwartek.

Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego #kulturawsieci

_____________________________________________________________________________________________________

Źródła:

Dajdok, Zygmunt & Krzysztofiak, Anna & Krzysztofiak, Lech & Rutkowski, Lucjan & Romański, Maciej. (2015). Inwazyjne obce rośliny naczyniowe Polski – przewodnik terenowy do wybranych gatunków. Invasive alien vascular plants of Poland – a field guide to selected species (in Polish).

Maslo, Semir & Šarić, Šemso. (2017). NEW ENGLAND ASTER Symphyotrichum novae-angliae (Compositae) – A NEW ALIEN SPECIES IN THE FLORA OF BOSNIA AND HERZEGOVINA. Herbologia. 16. 10.5644/Herb.16.2.02.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Aster

https://en.wikipedia.org/wiki/Aster_(genus)

http://bomax.botany.pl/ib-db/check/

http://www.theplantlist.org/

http://pzd.pl/artykuly/22340/135/Uwaga-na-rosliny-inwazyjne.html

http://projekty.gdos.gov.pl/igo-aster-novi-belgii

http://projekty.gdos.gov.pl/files/artykuly/36446/Kodeks_Dobrych_Praktyk_icon.pdf